QURAN AYӘLӘRİ TRANSFORМİZМİ TӘSDİQLӘYİRМİ?
Sual: Transformizmi (mövcudların tәdricәn inkişaf edәrәk bir növdәn başqa növә keçmәsi) sübuta yetirmәyә çalışan bir müәllif Quran ayәlәrini dәlil göstәrmişdir. O, sübut etmәyә çalışır ki, Quran da transformizm nәzәriyyәsini tәsdiqlәyir. Dәlil olaraq göstәrilәn iki ayәyә nәzәr salaq:
1. “İnsan xatırlamırmı ki, ilk öncә onu heçdәn yaratdıq.”1 Yazıçı ayәdәn belә bir nәticә çıxarır ki, insan bir zaman hansısa formada olmuş, sonradan tәkamül nәticәsindә bugünkü şәkilә düşmüşdür. Guya insan әvvәl tәkhüceyrәli olmuş, sonra insanabәnzәr meymuna çevrilmiş vә nәhayәt, bugünkü müasir görkәmini almışdır.
2. “İnsanın xatırlamağa
layiq olmayan bir keçmiş dövrü olmuşdur.”2 Müәllifin fikrincә, insan bir zaman
heyvanlar cәrgәsindә olduğundan onun keçmişi xatırlanmağa layiq bilinmir.
Doğrudanmı ayәlәr transformizmi dәstәklәyir?
Cavab: Yuxarıda zikr olunan iki ayәnin transformizm nәzәriyyәsi ilә heç bir әlaqәsi yoxdur.
Birinci ayәnin tәfsiri: İnsanın çәtinliklә inanacağı mövzulardan biri mәad, ölümdәn sonrakı hәyatdır. Ona görә dә Quranın bir çox ayәlәrindә mәadı inkar edәnlәrә qarşı dәlillәr gәtirilmişdir. Allah-tәala mәadı inkar edәnlәrә belә cavab verir: “İnsan soruşur ki, mәn öldükdәn sonra çıxarılıb dirilәcәyәmmi? Mәgәr insan ilk öncә onu heçdәn yaratdığımızı xatırlamırmı? Rәbbinә and olsun ki, biz onları şeytanlarla birlikdә yığıb mәhşәrә gәtirәcәk, sonra onları diz üstә çökmüş halda cәhәnnәmin әtrafına düzәcәyik...”3 Demәk, transformizmin müdafiәsinә qalxmış müәllifin düşüncәsinin әksinә olaraq, uyğun ayәdә mәadı inkar edәnlәrә cavab verilir. Doğrudan da, insanı heçdәn yaratmış Allah üçün onu yenidәn diriltmәk çәtinmi olasıdır?! Bu gün maddә vә enerjinin itmәmәsi haqqında qanun mübahisәsiz olaraq qәbul edilmişdir. İnsanı heçdәn yaradan Allah onun ölümlә formasını dәyişmiş varlığını әvvәlki halına qaytara bilmәzmi?! Bәli, insanın bugünkü şәklә düşmәzdәn qabaq hansısa canlı vә ya hüceyrә şәklindә olması boş bir xülyadır. Bu ayә dә bir çox başqa ayәlәr kimi qiyamәt vә mәad haqqında danışır.
İkinci ayәnin tәfsiri: Yenicә doğulmuş bir körpә hәr hansı bir sәbәbdәn soyuq havada tәnha qalarsa, şübhәsiz ki, qısa bir zamanda hәlak olar. Әgәr belә bir mәqamda xeyirxah bir insan onu götürüb evә apararsa, ona qayğı göstәrәrsә, hәmin körpә ixtiyarında qoyulmuş nemәtlәrdәn istifadә edәrәk, böyüyüb boya-başa çatar. Tәbii ki, bir müddәt sonra, әvvәlki körpә yetkinlik yaşına çatıb, özünü tәmin etmәk gücündә olacaq. O, bir zaman onu küçәdәn götürüb himayәsi altında böyütmüş xeyirxah şәxsә tәşәkkür dә edә bilәr, onun zәhmәtlәrini unudub nankor da ola bilәr. Әgәr boya-başa çatmış yeniyetmә nankorluq edәrsә, ona xeyirxahlıq göstәrәn şәxsin haqqı var ki, keçmişini xatırladıb, onu mәzәmmәt etsin.
Allah-tәala da “İnsan” surәsindә azğın, nankor insanı qәflәt yuxusundan oyatmaq üçün onlara keçmişlәrini xatırladır. İnsanın yadına salınır ki, Allah onu heçdәn xәlq etmiş, yoxluğa varlıq libası geydirmişdir. Onlar isә bütün ilahi nemәtlәri unudaraq, nankorluq yolunu tutmuşlar! Bәli, ikinci ayәnin mәfhumu budur vә onun tәdrici tәkamül nәzәriyyәsi ilә heç bir bağlılığı yoxdur.
1 “Mәryәm”, 67.
2 “İnsan”, 1.
3 “Mәryәm”, 66-68.
“Dini suаllаrа cаvаblаr”, Аyәtullаh-üzmа Mәkаrim Şirаzi və Аyәtullаh Cәfәr Sübhаni
