The Noble Quran

Именем Аллаха, Всемилостивейшего, Милостивого!

Bağışlayan və mehriban Allahın adı ilə.

In the Name of Allah, the All-beneficent, the All-merciful.

Сказал [ему Хидр]: «Разве не говорил я тебе, что не сможешь ты [учиться] у меня, [проявляя должное] терпение?»

(Xızır yenə də) dedi: «Məgər sənə demədim ki, mənim yanımda əsla səbr edə bilməzsən?»

He said, ‘Did I not tell you that you cannot have patience with me?’

Сказал [ему Моисей]: «Если спрошу я у тебя о чём-нибудь после этого, то не позволяй мне сопутствовать тебе, ведь [тогда] ты получишь от меня оправдание».

Dedi: «Əgər bundan sonra səndən bir şey soruşsam, daha mənimlə yoldaşlıq etmə. Çünki həqiqətən, mənim yanımda (qəbul olunan) üzürün var».

He said, ‘If I question you about anything after this, do not keep me in your company. You already have enough excuse on my part.’

И отправились они [дальше и шли], покуда не пришли к жителям [одного] поселения. Попросили они пищи у жителей его, но те отказались оказать им гостеприимство. И нашли они там стену, которая готова была развалиться, и выпрямил её [Хидр]. Сказал [ему Моисей]: «Если бы пожелал ты, то взял бы за это мзду».

Beləliklə, hər ikisi (yenə) yola düşdülər. Bir kəndin əhalisinə çatanda, oranın camaatından yemək istədilər. Onlar bu ikisini qonaq etməkdən imtina etdilər. (Xızırla Musa) orada uçmaq üzrə olan bir divar gördülər. (Xızır) onu(n təməlini təzələməklə, yaxud təmir etməklə, yaxud ona dirək vurmaqla) dikəltdi. Musa dedi: «Əgər istəsəydin, əlbəttə bu əmələ görə bir muzd alardın!»

So they went on until they came to the people of a town. They asked its people for food, but they refused to extend them any hospitality. There they found a wall which was about to collapse, so he erected it. He said, ‘Had you wished, you could have taken a wage for it.’

Сказал [ему Хидр]: «Это [и есть час] разлуки между мной и тобой. Поведаю я тебе толкование того, [к познанию] чего ты не смог [проявить] терпения.

Dedi: «Bu (indi), mənimlə sənin aranda olan ayrılıq (vaxtı)dır. Tezliklə (indi) səni səbr edə bilmədiyin şeyin gələcəyindən (həmin işlərin hədəfindən və onların yerinə yetirilmələrinin daha xeyirli olmasının səbəblərindən) xəbərdar edəcəyəm».

He said, ‘This is where you and I shall part. I will inform you about the interpretation of that over which you could not maintain patience.

Что до судна, то было оно [имуществом] бедняков, [которые] работали в море. И захотел я повредить его, [так как] был позади них царь, отбиравший все [исправные] суда насильно.

Gəmiyə gəldikdə: O, dənizdə işləyən yoxsulların idi. Mən onu nöqsanlı etmək istədim, çünki onların yolunun üstündə bütün (salamat) gəmiləri zorla ələ keçirən bir padşah var idi.

As for the boat, it belonged to some poor people who work on the sea. I wanted to make it defective, for behind them was a king seizing every ship usurpingly.

И что до мальчика, то были родители его верующими, и боялись мы, что обременит он их бесчинством и неверием.

O yeniyetmə oğlana gəldikdə isə: (O, kafir və azğın,) ata-anası (isə) mömin idilər. Buna görə də, onun o ikisini (ata-anasını əməldə) azğınlığa və (etiqadda) küfrə vadar etməsindən qorxduq.

As for the boy, his parents were faithful [persons], and We feared he would overwhelm them with rebellion and unfaith.

И захотели мы, чтобы дал им взамен Господь их лучшего, чем он, по чистоте и более близкого по милости.

Beləliklə, Rəbblərinin onlara paklıqda (ruhunun küfr və itaətsizlikdən pak olması baxımından) daha yaxşı və mərhəmət və mehribanlıqda daha yaxın (olan bir övlad) əvəz verməsini istədik.

So We desired that their Lord should give them in exchange one better than him in respect of purity and closer in mercy.

Что до стены, то была она [собственностью] двух мальчиков-сирот в городе, и был под нею клад, [который должен был достаться] им, и был отец их праведен, посему захотел Господь твой, чтобы достигли они зрелости и извлекли клад свой по милости от Господа твоего. И не делал я этого по решению своему. Это толкование того, к [познанию] чего не смог ты [проявить] терпение».

Divara gəldikdə isə: O, şəhərdə olan iki yetim yeniyetmə oğlanın idi və onun altında o ikisi üçün bir xəzinə var idi. Onların ataları da yaxşı əməl sahibi olmuş şəxs idi. Beləliklə sənin Rəbbin o ikisinə qarşı mərhəmətli olduğu üçün, o ikisinin həddi-büluğa yetişmələrini və öz xəzinələrini çıxarmalarını istədi. Və mən bunu öz istəyimlə etmədim. (Sənə danışdığım) bu (sirlər), səbr edə bilmədiyin əhvalatların yozumudur».

As for the wall, it belonged to two boy orphans in the city. Under it there was a treasure belonging to them. Their father had been a righteous man. So your Lord desired that they should come of age and take out their treasure—as a mercy from your Lord. I did not do that out of my own accord. This is the interpretation of that over which you could not maintain patience.’

И спрашивают они тебя о Зу-л-карнайне. Скажи: «Прочитаю я вам о нём упоминание».

(Ya Peyğəmbər!) Səndən Zülqərneyn barəsində soruşurlar, de: «Tezliklə sizin üçün onun barəsində (Qurandan) ayələr oxuyacağam».

They question you concerning Dhul Qarnayn. Say, ‘I will relate to you an account of him.’

Поистине, Мы наделили его возможностями на земле и дали Мы ему со всякой вещи средство [для достижения цели],

Həqiqətən, Biz ona yer üzündə qüdrət verdik və onun ixtiyarında (istədiyi) hər bir şeydən (elm, qüdrət və imkanat kimi) səbəb və vasitələr qoyduq.

Indeed We had granted him power in the land and given him the means to all things.

и последовал он путём [своим, пользуясь средствами, дарованными ему].

O da bir yol və səbəbin arxasınca (yer üzünün qərb istiqamətinə) getdi.

So he directed a means.

Когда дошёл он до места, [откуда был виден] закат солнца, то нашёл его [таким, будто] закатывается оно в источник грязевой, и нашёл он подле него людей. Сказали Мы: «О Зу-ль-карнайн, либо накажешь ты, либо примешь в их [отношении решение] прекрасное».

Nəhayət, günəşin batdığı yerə (ehtimal ki, Afrikanın qərbinə, okean sahilinə) çatanda, günəşi (sanki) isti və palçıqlı çeşmədə batan gördü və orada (kafir) bir tayfa tapdı. Dedik: «Ey Zülqərneyn, (onların barəsində ixtiyar sahibisən) ya əzab verər və yaxud onların haqqında gözəl bir yol tutarsan».

When he reached the place where the sun sets, he found it setting over a warm sea, and by it he found a people. We said, ‘O Dhul Qarnayn! You will either punish them, or treat them with kindness.’

Сказал он: «Что до того, кто поступил несправедливо, — накажем мы его, затем будет возвращён он к Господу своему, и подвергнет Он его наказанию тяжкому.

Dedi: «(Özünə) zülm edən (və küfr və şirkdə qalan) şəxsə gəlincə, ona tezliklə (öldürməklə) əzab verəcəyik. O, sonra öz Rəbbinə tərəf qaytarılacaqdır. Beləliklə (Rəbbi də) ona misli görünməmiş bir əzab verəcəkdir».

He said, ‘As for him who is a wrongdoer, we will punish him. Then he shall be returned to his Lord and He will punish him with a dire punishment.

И что до того, кто уверовал и совершал праведное, — [ожидает] того воздаяние прекраснейшее, и скажем ему из повеления нашего [исполнять] лёгкое».

«Və iman gətirən və yaxşı iş görən şəxsə gəldikdə isə, onun üçün çox gözəl bir mükafat vardır və tezliklə öz əmrlərimizdən ona asan bir söz deyəcəyik (ona asan işlər buyurarıq)».

But as for him who has faith and acts righteously, he shall have the best reward, and we will assign him easy tasks under our command.’

Затем [снова] последовал он путём [своим].

Sonra (yer üzünün şərq istiqamətinə) bir yol və səbəbin arxasınca getdi.

Thereafter he directed another means.

Когда дошёл он до места, [откуда был виден] восход солнца, то нашёл, что восходит оно над людьми, для которых не сделали Мы от [лучей] его никакой завесы.

Nəhayət, günəşin çıxdığı yerə (yer üzünün şərqinin ən son yaşayış məntəqəsinə) çatanda, gördü ki, günəş, müqabilində onlar üçün heç bir örtük (paltar hazırlamaq, ağac əkmək, kölgəlik qurmaq və ya onların vasitələrini düzəltmək istedadı) vermədiyimiz bir qövmün üzərinə doğur.

When he reached the place where the sun rises, he found it rising on a people for whom We had not provided any shield against it.

Так [оно и было]! И ведь объяли Мы все [возможности], что [были] у него, знанием.

(Bəli, Zülqərneynin, yer və millətlərin əhvalatı) belə idi. Və şübhəsiz, Biz onun qarşısına çıxacaq şeyi (əzəldən) bilirdik.

So it was, and We were fully aware of whatever [means] he possessed.

Затем [снова] последовал он путём [своим].

Sonra o, (yer üzünün şimal istiqamətinə səfər etmək məqsədi ilə) bir səbəbin arxasınca getdi.

Thereafter he directed another means.

Когда дошёл он [до места] между двумя преградами, то нашёл пред ними народ, который едва мог понимать речь [чужую].

Nəhayət, iki səddin arasına yetişəndə, onlardan aşağıda (ya qabaqda və ya onların yaxınlığında düşüncələrinin darlığı və ya dillərinin fərqliliyi səbəbindən) heç bir söz anlamayan bir tayfa gördü.

When he reached [the place] between the two barriers, he found between them a people who could hardly understand a word [of his language].

Сказали они [ему]: «О Зу-ль-карнайн! Поистине, [племена] Гог и Магог — сеющие порок на земле! Не установить ли нам для тебя подать, дабы устроил ты между нами и ними преграду?»

Onlar (bir yolla) dedilər: «Ey Zülqərneyn, həqiqətən, (Nuhun oğlu Yafəsin nəslindən olan) Yəcuc və Məcuc (adlı iki tayfa) bu yerdə fəsad törədirlər (bizi öldürür, var-yoxumuzu qarət edirlər). Bizimlə onların arasında bir sədd düzəltməyin üçün sənə bir xərclik (muzd) təyin edək?»

They said, ‘O Dhul Qarnayn! Indeed Gog and Magog are causing disaster in this land. Shall we pay you a tribute on condition that you build a barrier between them and us?’