Fədək ərazisinin Rəsulullah (s.a.a) tərəfindən Həzrəti Fatiməyə (sa) hədiyyə olaraq verilməsi Allahın əmri ilə baş vermişdir. Bunu təsdiq edən bir çox şiə və sünni mənbələri vardır. Zatən Rəsulullah (s.a.a) Özündən bir söz deməzdi:

 

"O, həvayi-nəfsindən söz demir. Nə deyirsə Ona vəhy olunandır."

 

Nəcm surəsi, 3-4cü ayələr

 

İsra surəsi, 26-cı ayəyə əsasən,  Rəsulullah (s.a.a) Fədəyi Həzrəti Fatiməyə (s.a) verdi.

 

"Qohumlarının haqqını ver ayəsi" nazil olanda, Rəsulullah (s.a.a) Fatiməni (s.a) çağırdı və Fədəyi ona verdi."

 

"Məcməuz-zəvaid", Heysəmi, cild 7, səh. 47

"Musnəd", Əbu Yəla, cild 2, səh. 334

"Durrul-mənsur", Suyuti, cild 5, səh. 273,  İsra surəsi 26-cı ayənin təfsiri.

 

İbni Kəsir bu hədis barədə deyir:

 

"Bu hədis müşkildir, sənədi səhih olsa da.  Çünki ayə Məkkədə nazil olub, Fədək isə Xeybərlə birlikdə hicri 7-ci ildə fəth edilib. Necə ola bilər ki, ayənin Məkkədə nazil olması və Fədəyin Mədinədə hədiyyə edilməsi uyğun gəlsin? Beləliklə, bu hədis inkar olunur. Daha çox rafizilərin uydurmasına oxşayır."

 

"Təfsirəl Quranil Əzim", İbni Kəsir Dəməşqi, cild 5, səh. 68, İsra surəsi 26-cı ayənin təfsiri.

 

Maraqlıdır ki, şiələrin o qədər qüdrəti vardı ki, sünni kitablarına nüfuz edib hədisləri dəyişdirsinlər?

 

Gəlin birinci hədisin sənədindən başlayaq. İbni Kəsir hansı əsasla hədisə "munkər" deyib? Hədisin raviləri arasında cəmisi bir ravi barədə işkal olduğunu deyirlər, onun da belə olmadığını sübut edəcəyik. Söhbət Ətiyyə əl-Ovfi adlı ravidən gedir. Bu şəxs Cabir ibni Əbdullah Ənsari ilə bir yerdə idi və hətta Ərbəin günü İmam Hüseyni (ə) Cabirlə birlikdə ziyarət etmişdi.

 

İbni Həcər onun barədə deyir:

 

"İn şə Allah ki siqa(doğru danışan) idi və onun saleh hədisləri var."

 

"Təhzib ət-təhzib", İbni Həcər Əsqəlani, cild 7, səh. 201

 

Tirmizi də Ətiyyədən hədis nəql edib və bir hədisi həsən, digərini həsən səhih qeyd edib.

 

Sələfi alimi Albani səkkiz yerdə Ətiyyədən nəql olunan hədisi qəbul edib özünə də siqa demişdir.

 

Sizcə bəs nəyə görə Ətiyyəni zəif ravi hesab edirlər? Onun günahı nə idi? Bu barədə çox maraqlı bir dəlil var.

 

İbni Həcər yazır:

 

"Əşəsin oğlu Həccaca dedi ki, Ətiyyəni Əlini (ə) söyməyə (nəuzu billah) vadar elə. Həccac da Muhəmməd ibni Qasimə yazdı ki, Ətiyyəni Əlini (ə) söyməyə vadar elə. Əgər söyməsə, ona 400 şallaq vur və saqqalını qırx. Muhəmməd ibni Qasim Ətiyyə Ovfini yanına çağırdı və dedi: Gərək Əlini söyəsən! Ətiyyə bunu etmədi və Həccacın əmrini icra elədilər."

 

"Təhzib ət-təhzib", İbni Həcər Əsqəlani, cild 7, səh. 201

 

Zina kimi böyük günah edənə 100 şallaq vururlar,(Nur surəsi, 2-ci ayə), amma Əlini (ə) söyməyənə 400!

Onlara görə kimə şallaq cəzası ilə hədd vurularsa, artıq ədalətdən düşmür sayılır. Amma bu cəza ilahi cəza deyildi axı, şeytani cəza idi və Ətiyyə bir günah etməmişdi!

Deməli, məlum oldu ki, Ətiyyə siqa ravidir və hədisin sənədində heç bir problem yoxdur.

İkincisi, ayənin Məkkədə nazil olmağı onun sonradan icrasına mane törətmir. Tutaq ki, ayə Məkkədə nazil olub, Peyğəmbər (s.a.a.) də onu Mədinədə icra edib, nə ziyanı var? O qədər hökmlər olub ki, ayə daha öncə nazil olub, amma sonradan vacib edilib. Məsələn, fitrə zəkatı kimi. Suyutiyə görə ayəsi Məkkədə nazil olub, icrası Mədinədə oldu.

 

"Zərəşki Burhan kitabında deyir ki, bəzi vaxtlar ayənin nazil olması hökmdən qabaq olur. Məsələn, "özünü paklayan nicat tapdı" ayəsi barədə Beyhəqi başqaları deyir ki, bu ayə fitrə zəkatı barədədir. Bu ayə o vaxt nazil olub ki, nə Ramazan ayı, nə oruc, nə də zəkat, heç biri vacib deyildi."

 

"Əl-İtqan fi ulumil-Quran", Suyuti, cild 1, səh. 238

 

Digər tərəfdən, Rəsulullah (s.a.a) Məkkədə imkansız idi, Şəbi Əbu Talib kimi ağır iqtisadi şəraitdə idilər. Mədinəyə hicrət edəndən ilk dəfə idi ki, əlinə şəxsi mülk düşdü, onu da qızına verdi ayənin hökmünə əsasən. Nə problemi var?

 

Üçüncüsü, mümkündür ki, bir ayə təkrar olaraq nazil olsun. Suyuti bu barədə deyir:

 

"Qədim və sonrakı alimlərdən bəziləri deyiblər ki, Quran ayələrindən bəziləri bir neçə dəfə nazil olub. İbni Həssar deyib ki, bəzən ayələrin təkrar nazil olması moizə və xatırlatmaq üçün olmuşdur."

 

Bir ayə bəzən neçə dəfə nazil olub, məsələn, Həzrəti Musa (ə), Firon, Həzrəti İsa (ə), Həzrəti Adəm (ə), Şeytan barədə ayələr.

 

"Bəzən isə ayənin şənini uca tutmaq  üçün iki dəfə nazil olub." Bu da ayənin əhəmiyyətini göstərmək üçündür.

 

"İsra və Hud surələri Məkki surələrdir, ancaq səbəbi nüzullarına baxanda isə onu nişan verir ki, Mədinədə nazil olub."

 

"Əl-İtqan fi ulumil-Quran", Suyuti, cild 1, səh. 104

 

Dördüncüsü, lap tutaq ki, bu surə Məkkədə nazil olub. Rəsulullahın (s.a.a) əmri ilə bəzən Mədinədə nazil olmuş ayələr Məkkə surələrinə daxil edilib. Həmçinin, Məkkədə nazil olmuş ayələr də var ki, Mədinə surələrinə daxil edilib. Elə həmin "İtqan" kitabında nümunələr var. Məsələn, Kəhf surəsi Məkki surədir, amma əvvəlindən bir neçə ayə Mədəni ayələrdir. Yaxud da Taha, Məryəm, İsra surələri də Məkki olsalar da, bəzi ayələri Mədənidir. İsra surəsində ruh haqqında olan ayə ki, dəqiq Mədinədə nazil olub, Rəsulullah (s.a.a) Mədinə bağlarından birində əkinçiliklə məşğul idi və yəhdinin biri gəlib ruh haqqında soruşdu.  "Səndən ruh haqqında soruşarlar." (İsra surəsi, 85-ci ayə)

 

"Əl-İtqan fi ulumil-Quran", Suyuti, cild 1, səh. 50

 

Həmçinin Təbəri də Ənkəbut surəsində bir neçə ayənin Mədinədə, qalanının isə Məkkədə nazil olmasını qeyd etmişdir.

 

 

"Camiul-bəyan", Muhəmməd ibni Cərir Təbəri, cild 20, səh. 133 , Ənkəbut surəsinin təfsiri.

 

Beşincisi, ayə və surələrin Məkkədə və ya Mədinədə nazil olmasını əhli-sünnətə görə kim müəyyən edib?

"Qazi Əbu Bəkr dedi ki, ayə və surələrin Məkki ya Mədəni olması üçün səhabə və tabeinə müraciət olunur. Bu mövzuda Peyğəmbərdən (s.a.a) bir rəvayət və ya əmr yoxumuzdur. Həmçinin Allah da bunları bilməyi ümmətə vacib etməmişdir."

 

"Əl-İtqan fi ulumil-Quran", Suyuti, cild 1, səh. 35

 

Bəs onda görəsən İbni Kəsir nəyə əsasən qətiyyətlə iddia edir ki, bu surə Məkkidir və həmin ayə də məhz Məkkədə nazil olub? Əgər hədis varsa gətirsinlər.

 

Altıncısı, bəzi surələrin harada nazil olması barədə ixtilaflar vardır. Məsələn, Rəd surəsi, İnsan surəsi və s.

 

Nəticə olaraq, Rəsulullah (s.a.a) ayənin hökmünü icra etmişdir və bu ayənin harada nazil olmasının da bir maneəsi yoxdur. 

 

(c) Mahdi.az